donderdag 30 mei 2013

Halbe Zijlstra, de F-35 en halve waarheden



Toen ik nog jong marineofficier was, was er Minister Vredeling ( PvdA) van Defensie die besloot tot aanschaf van 213 F-16’s, de grootste wapenaankoop van de 20-e eeuw, zo kopte de pers toen in de diverse dagbladen.
Niet deze aankoop, doch betekenisvoller was zijn uitspraak : “ Niet congressen beslissen tot aanschaf van straaljagers, doch de Minister van Defensie. “

Het was niet alleen de grootste wapenaankoop van de 20e eeuw, het was zelfs de meest succesvolle, meest renderende (!) die Nederland tot op de dag van vandaag werkgelegenheid oplevert door deelname in de productie en onderhoud van de F 16. Operationeel gezien heeft het de Nederlandse Luchtmacht gebracht tot het niveau van een ‘ A-team ‘ binnen de NAVO.

Die tijd ligt ver achter ons. In die tijd waren het defensiebudget en aankoop van wapensystemen geen onderwerp van ‘ uit onderhandelen ‘ tussen de verschillende politieke partijen, het was een conditio sine qua non, dat het Koninkrijk der Nederlanden een krachtige, goed bewapende en uitgeruste Krijgsmacht had die stond voor de veiligheid van het Koninkrijk binnen NAVO verband en bescherming van haar internationale en economische belangen. Conform de verplichting in de Grondwet diende Defensie het algemeen belang van het Koninkrijk; het defensiebudget was toen geen grabbelton om tekorten in ‘s Rijks begroting af te dekken, noch onderwerp van politiek gekissebis. De internationale politieke ontwikkelingen, de dreigingen, bepaalden de hoogte van het defensiebudget. De militaire top bepaalde de behoefte aan materieel en manpower, adviseerde op grond van hun expertise en ervaring de Minister van Defensie, die vervolgens zijn begroting hier op afstemde en voorlegde aan het parlement ter goedkeuring. In de praktijk ging het er wat minder rooskleurig aan toe als hier geschetst, maar wij hielden ons wel aan onze verplichtingen !

In die tijd behoorde Nederland al tot de top van economisch rijke landen met grote internationale invloed in de diverse internationale fora, naar onze stem werd op wereldniveau geluisterd, er werd zelfs rekening mee gehouden. Naar Nederland werd gekeken als leading nation van de kleinere landen binnen de NAVO en Europa.
Die invloed, dat prestige, heeft Nederland na zijn eenzijdige, plotselinge terugtrekking uit Uruzgan verloren; na de desastreuze bezuinigingen van de laatste 5 tot 10 jaar is het defensiebudget ineengeschrompeld tot een magere 1 % van het BNP, - in strijd met haar NAVO verplichting van een bijdrage van 2%,- en behoort Nederland nu tot de laagste categorie van de NAVO landen qua hoogte van het defensiebudget, een niveau waarmee Nederland het beschamende predicaat van free rider heeft verworven.
Het defensiebudget is niet langer een zaak van conditio sine qua non maar is tot een ‘speeltje’ verworden van de verschillende politieke partijen. Het financieringstekort, de boekhouders, bepalen tegenwoordig de hoogte van het defensiebudget, niet de militaire noodzaak, noch de aangegane internationale en NAVO verplichtingen. Zonder vooroverleg met haar bondgenoten hebben politieke partijen eenzijdig besloten tot ingrijpende bezuinigingen op het defensiebudget.

De snel opeenvolgende geopolitieke, militaire en economische veranderingen in de wereld zijn de verschillende politici in Den Haag echter niet ontgaan. Onlangs heeft de fractievoorzitter van de VVD tijdens een recente partijbijeenkomst uitgeroepen dat hij geen ‘ leuke boodschap ‘ had, juist ten tijde van bezuinigingen moet het defensiebudget omhoog. De dag daarop kwam de gehele Tweede Kamer al over hem heen, de PvdA liet weten dat ‘ zij verhoging op dit moment niet ziet zitten ’. Deze reacties waren te verwachten gezien het heersende adagium bij de meerderheid in de Tweede Kamer, dat de 3% norm tot ‘ Heilige Koe ‘ heeft verheven.

In dit kortzichtige, onverantwoordelijke, louter financieel gedreven ‘ politieke’ spel speelt op de achtergrond natuurlijk de aanschaf van de opvolger van de verouderde F 16 voor de Koninklijke Luchtmacht. Aan vervanging toe omdat hij niet meer opgewassen is tegen de hedendaagse dreigingen zowel vanaf de grond als in de lucht, technisch verouderd door slijtage en corrosie omdat de Luchtmacht niet of nauwelijks nog de beschikking heeft over onderdelen, operationeel verouderd, omdat hij niet meer wereldwijd en veelzijdig inzetbaar is en ondersteuning van onze andere krijgsmachtsdelen slechts beperkt mogelijk is.

In de afgelopen weken is er bij het Ministerie van Defensie alweer een ronde geweest van de diverse concurrenten van de door de Koninklijke Luchtmacht uitgesproken voorkeur voor de F 35 A. Deze besprekingen hebben niet geleid tot andere inzichten zo meldde de pers.
De Advanced F16, de Rafale F3, de Eurofighter Tranche 3, de Saab Gripen NG, alle zijn ontworpen als jachtvliegtuigen van de 20e eeuw, uitstekend geschikt om de vorige oorlog te voeren. Kostprijs varieert tussen de € 80 tot ver boven de € 100 miljoen per stuk. In dit bedrag niet meegenomen de benodigde additionele systemen voor doelaanwijzing, verkenning, nachtzicht, extra tanks voor lange vluchten, het betreft slechts een basis configuratie.
De F 35 Lightning II daarentegen is ontworpen voor de 21 eeuw, een volledig nieuw concept, een jachtvliegtuig, echter nog veel meer ontworpen als een sensor platform, opererend en vliegend als onderdeel binnen een datalink netwerk, als een geïntegreerd wapensysteem, dat in dat zelfde netwerk samenwerkt en opereert met marineschepen en landmacht , tot in outer space toe, de F 35 fungeert als een zogenaamde node in dat netwerk.
In een vergelijkend onderzoek naar de performance van de verschillende jachtvliegtuigen, gebaseerd op een zestal gedefinieerde missieprofielen, bleek de F 35 met afstand het best presterende wapensysteem te zijn. Landen als Israël en Japan hebben vergelijkende uitkomsten laten zien.

Het Pentagon, de Government Accounting Office (USA), de Nederlandse pers, politieke partijen, hebben door hun verwarrende en tegenstrijdige berichtgeving bij gedragen tot een ratjetoe van halve en hele waarheden met betrekking tot de kost,- en onderhoudsprijs van de F 35.
De aanschafprijs van de F 35 wordt gaandeweg het traject steeds goedkoper, - mede gezien de internationale belangstelling en definitieve orders van NAVO en niet NAVO landen, waaronder Israël, de stuksprijs voor de Nederlandse versie F 35 A gaat op dit moment richting € 65 miljoen, inclusief de additionele systemen die bij de hierboven genoemde alternatieven nog bovenop de stuksprijs komen. Voor wat betreft de onderhoudskosten van de F35 blijken die, met een marge van 10%, vergelijkbaar te zijn met die van de F 16.

Heel belangrijk ook is dat de Nederlandse versie van de F 35 A voor een groot deel een EUROPEES vliegtuig is, Denemarken, Noorwegen, Het Verenigd Koninkrijk, Italië, en last but not least : Nederland, hebben een belangrijke rol in de ontwikkeling en fabricage van belangrijke onderdelen van de F35. De eindfabricage van de F 35 zal plaats vinden in Italië. Een uiterst verheugende ontwikkeling in het streven naar meer internationale samenwerking binnen de NAVO!

Dat de Nederlandse defensie-industrie hierin een voorname rol speelt, mede gezien haar innovatiekracht, zal menigeen duidelijk zijn. Inmiddels heeft dit project al twintig innovaties opgeleverd die civiel toepasbaar zijn.
Echter, dat mag en kan niet de enige doorslaggevende factor zijn om onze Krijgsmacht van de beste wapensystemen te voorzien.
Doorslaggevend zal moeten zijn wat onze Krijgsmacht in de 21e eeuw nodig heeft om aan de eerder genoemde politieke, economische en militaire ontwikkelingen in deze eeuw het hoofd te bieden.
Afgestemd hierop een verantwoord budget dat als één geheel wordt aangewend om onze Krijgsmacht veelzijdig, expeditionair, wereldwijd binnen NAVO verband inzetbaar te maken en te houden. De huidige veiligheidsontwikkelingen in de wereld geven hier meer dan ooit aanleiding toe.

Het kan niet zo zijn dat de aanschaf van één wapensysteem leidt tot afbraak van de benodigde capaciteiten van de Krijgsmacht als gevolg van een te beperkt budget.
De broederstrijd tussen de krijgsmachtonderdelen, voorheen gebaseerd op een budgetverdeling van
1: ( Marine) :2 ( Landmacht) : 1 (Luchtmacht ) behoort gelukkig tot het verleden, maar de verdeel,- en heerspolitiek van politici heerst nog steeds, deze luxe kunnen wij ons in de 21e eeuw niet meer permitteren.

Ton Welter



















Geen opmerkingen:

Een reactie posten