De Defensie nota en Visie : kan het nog erger ?

De voorzitter van de KNVOL, Luitenant -Generaal b.d. Peter Striek, analyseert in dit artikel de onlangs verschenen defensienota en beantwoordt de vraag of deze wel “in het belang van Nederland” is.

In mijn artikel over het rapport “Clingendael’s visie op de krijgsmacht van de toekomst” van februari 2013 gaf ik al aan dat het een blunder van de eerste orde is dat een instituut als Clingendael bij een onderzoek naar de toekomstige krijgsmacht van Nederland uitgaat van het huidige defensiebudget.
Het zou m.i. de eenvoudige benadering van “doelstellingen, taken, middelen” moeten zijn. Een wetenschappelijk instituut zoals Clingendael zou dat moeten weten. De politieke leiding van het Ministerie van Defensie kent die methode natuurlijk ook, alsmede de leden van het kabinet die ook de defensienota moeten goedkeuren. Dat zijn echter geen wetenschappers maar politici.
Dus het is heel begrijpelijk dat de nieuwe Minister van Defensie een defensienota heeft laten opstellen binnen de financiële mogelijkheden van het hevig geslonken budget.
Die nota draagt de naam “In het belang van Nederland”.

Niet blij

De minister zegt over die nota dat Defensie een fundamentele investering is in onze vrijheid, veiligheid en welvaart. “Een robuuste en responsieve krijgsmacht is in óns belang en het past bij de positie van een handelsnatie als Nederland, in de top-10 van de meest concurrerende economieën en het 7e exportland in de wereld. De mondiale ontwikkelingen doen vermoeden dat militaire missies in de toekomst niet minder veeleisend of divers zullen worden. Een krachtige en internationaal inpasbare krijgsmacht blijft daarom nodig “, aldus de minister. Van deze constatering word ik heel blij.

In tegenstelling tot het rapport van Clingendael, verwijst de nota “In het belang van Nederland” wel naar de interdepartementale Strategische Monitor die ten grondslag ligt aan de Internationale Veiligheidsstrategie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Strategie Nationale Veiligheid van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.
Bij het kijken naar de strategische omgeving van Nederland, wordt aangegeven dat ons land als open samenleving sterk afhankelijk is van de wereld om zich heen. In die wereld is sprake van onzekerheid, afnemende stabiliteit, plots opdoemende crises en nieuwe bronnen van internationale spanning. Kortom, risico’s voor onze vrijheid, veiligheid en welvaart.
Terwijl in sommige delen van die wereld meer wordt geïnvesteerd in het defensieapparaat, is in Europa sprake van een forse afname van de defensiebestedingen. Tegelijkertijd richten de Verenigde Staten zich meer op Azië, waardoor Europa zijn belangen steeds meer zelfstandig zal moeten behartigen.
Deze constatering wordt niet afgesloten met de conclusie dat we alleen daarom al samen met de Europese partners meer aan onze defensie zullen moeten besteden; daar word ik niet blij van.

Sterkste schouders

In hoofdstuk 3 van de nota, Samenwerking, wordt aangegeven dat Nederland niet in staat is op eigen kracht zijn veiligheid te garanderen en dat daarom de NAVO de hoeksteen blijft van ons veiligheidsbeleid. Daarbij is de verdeling van lasten en risico’s tussen lidstaten essentieel voor de geloofwaardigheid en slagvaardigheid van NAVO, EU, VN en OVSE, aldus de nota.
Maar het lidmaatschap van een bondgenootschap brengt ook verplichtingen met zich. Daarbij mag naar mijn mening het bondgenootschap er wel van uitgaan dat Nederland als handelsnatie in de top-10 van de meest concurrerende economieën en het 7e exportland in de wereld (zie hiervoor) als tweede rijkste land van Europa, als 7e investeerder in de wereld, proportioneel zal bijdragen aan het bondgenootschap (zijnde de 2 % van het BNP die de NAVO vraagt aan de lidstaten). Het zou zo moeten zijn, zoals we recent in de politieke arena voortdurend horen: “de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen”. Het is in feite een soort inkomensafhankelijke bijdrage aan vrijheid, veiligheid en welvaart.
We moeten ook eerlijk melden aan onze bondgenoten wat onze bijdrage is. We geven aan “Brussel” aan dat we ca. 1% van ons BNP besteden aan Defensie. Maar in werkelijkheid is dat slechts 0,8 % omdat Nederland ook de pensioenen en wachtgelden meerekent. We geven dus 20 % te veel aan.

Uitgangspunten

De nota “In het belang van Nederland” moet nog wat “lijken uit de kast” halen en komt dan met 2 uitgangspunten voor de samenstelling van onze krijgsmacht.

1. De krijgsmacht moet zo goed mogelijk kunnen omgaan met diffuse dreigingen en risico’s en voorbereid zijn op een scala aan inzetmogelijkheden in alle fasen van een conflict.
2. De krijgsmacht moet betaalbaar zijn, nu en op de lange termijn.

Defensie streeft naar financiële en operationele duurzaamheid, naar een relevante krijgsmacht, die internationaal is ingebed en op onderdelen afhankelijk van partners.
De uitkomsten van deze benadering zijn u intussen bekend, evenals de laatste bijstellingen waardoor een aantal ingrepen in de organisaties konden worden teruggedraaid. Wat hierbij vooral opvalt, is de kwetsbaarheid van de organisatie. Een paar kleine financiële bijstellingen leiden tot ingrijpende operationele gevolgen (deze keer positieve).

Nog niet in balans

In dit verband past de mening van de Algemene Rekenkamer (Validering van de nota “In het belang van Nederland”) dat de nota geen zekerheid biedt dat Defensie in staat zal zijn van jaar tot jaar alle uitgaven binnen de financiële ruimte te houden. De Rekenkamer constateert dat de inzetbaarheidsdoelstellingen zijn verlaagd en de ambities van de krijgsmacht en de mogelijkheden om die te realiseren weliswaar dichter bij elkaar zijn gekomen maar dat dit nog niet wil zeggen dat zij in balans zijn. “Ook met de maatregelen uit de nota is nog steeds sprake van een kloof tussen de verlaagde ambitie en de capaciteiten van de krijgsmacht waardoor ook in de toekomst concessies gedaan zullen moeten worden aan de uitvoering van taken of aan de getraindheid van het personeel”.
Toch blijft de minister van mening dat we nu financieel en operationeel duurzaam zijn.

F-35

De Algemene Rekenkamer heeft ook uitgebreid aandacht besteed aan de vervanging van de F-16. Defensie geeft aan dat met 37 F-35’s de onafgebroken gelijktijdige inzet van 4 (vier) gevechtsvliegtuigen mogelijk is ter ondersteuning van Nederlandse grondtroepen zoals eerder in Uruzgan en Kunduz. De Rekenkamer onderschrijft de stelligheid van deze uitspraak niet omdat de berekeningen van Defensie uitgaan van een regeling met België over het gezamenlijk uitvoeren van de QRA-taak boven elkaars grondgebied (hierbij speelt de soevereiniteit van beide landen een cruciale rol), die er nog niet is. Bovendien worden vraagtekens gezet bij de exploitatiekosten en is er geen rekening gehouden met mogelijk verliezen van een of meer F-35’s.
En wat gebeurt er als er bij voorbeeld maar 35 toestellen kunnen worden aangeschaft?

De kanttekening is m.i. terecht maar gaat geheel voorbij aan het feit dat we nu op het moment zijn aangekomen dat de verhouding tussen aanwezige vliegtuigen en inzetbare vliegtuigen geheel zoek is.
In de periode 1979 – 1992 zijn 213 F-16’s ingestroomd. In 1999 hadden we nog 138 toestellen en gingen we terug naar 120 F-16’s. Voor missies waren toen 54 toestellen beschikbaar (45 %). In 2007 was die verhouding 87/42 (48%), in 2011 nog maar 20 %, Tot 2023 13 % (61/8). Daarna is de F-35 ingestroomd en kunnen we 4 (vier) toestellen onafgebroken gelijktijdige inzetten; nog geen 10 % van de capaciteit. We hadden dus al vragen moeten stellen toen in 2011 nog maar 14 van de 68 toestellen voor inzet beschikbaar waren. M.i. ligt het kantelmoment bij ca. 50 %.
We gaan € 4,5 miljard investeren (over een periode van ca. 10 jaar) en per jaar € 270 miljoen aan exploitatie uitgeven om 4 vliegtuigen te kunnen inzetten! Er is dus ook geen behoefte meer aan een squadronstructuur. Dit is hét bewijs dat het defensiebudget veel te klein is om zulke dure geavanceerde vliegtuigen aan te schaffen.
Als we daarbij de intenties van de politiek nog meenemen, kan het ook nog zo zijn dat deze vliegtuigen wellicht nooit zullen worden ingezet in welk conflict dan ook. Als voorbeeld noem ik dan Libië. Daar mochten een paar F-16’s wel het luchtruim bewaken, maar zonder het gebruik van wapens.
Ik neem overigens aan dat het gepresenteerd kostenplaatje voor de F-35 inclusief de benodigde munitie is.

Verdringingseffect?

In dit kader maakt de minister overigens de opmerking dat er door de keuze voor de vervanging van de F-16 geen verdringingseffecten zullen ontstaan voor andere wapensystemen, omdat er nu een taakstellend budget is vastgesteld. Tegelijkertijd constateren we dat er ook minder vlieguren voor de Chinook helikopter in de begroting staan omdat er geen uren meer nodig zijn om Mariniers te trainen die van het JSS zouden opereren (maar het JSS komt er nu wél) en omdat één luchtmobiel bataljon op een lager niveau wordt opgeleid. Omdat er minder vlieguren worden gemaakt, ontstaat ook minder training voor de helikopter-crew. Het gevolg daarvan is dat de Chinook’s niet inzetbaar zijn voor het hoge deel van het geweldsspectrum. En dat wil zeggen dat ook de luchtmobiele brigade en/of de bataljons niet inzetbaar zijn in het hoge deel van het geweldsspectrum. Daarbij komt bovendien dat er niet eens voldoende helikoptercapaciteit is om één luchtmobiel bataljon in één slag te kunnen verplaatsen. En toch zijn er geen verdringingseffecten?

Krijgsmacht niet duurzaam

De maatregelen in de nieuwe defensienota leiden dus niet tot een financieel en operationeel duurzame krijgsmacht. Zo zou voor een gezonde defensieorganisatie een investeringspercentage nodig zijn van 

20 %. Dat wordt pas gehaald in 2018. Intussen komt de krijgsmacht tot die tijd 16 % voor investeringen tekort: € 1,2 miljard.

Ik had van een regering met de VVD als grootste partij meer visie en overtuigingskracht in de coalitie verwacht. Een visie die ten minste zou aangeven dat op dit moment iedereen de broekriem moet aanhalen, maar ook zou constateren dat het huidige budget voor Defensie niet past bij de rol en de plaats van Nederland in de wereld. De minister had een herstelplan moeten aangeven met een inhaalslag waarbij de eindsituatie voor het defensiebudget (misschien pas over 10 jaar) dicht bij de 2 % van het BNP zou moeten liggen.

Stabiliteit en veiligheid in de wereld zijn van levensbelang voor Nederland.

De krijgsmacht kan en moet in staat zijn daaraan in bondgenootschappelijk verband proportioneel bij te dragen.

De omvang en kwaliteit van onze krijgsmacht moeten in evenwicht zijn met de positie van Nederland in de wereld en de rol die we mondiaal willen spelen; er moet sprake zijn van een evenwicht tussen risk sharing en burden sharing; een evenwicht tussen ambities en taken. Nederland heeft recht op een krijgsmacht die er toe doet.

De in de nota gepresenteerde krijgsmacht is niet “in het belang van Nederland”.

… niet in het belang van onze krijgsmacht.

… niet in het belang van al die fantastische mannen en vrouwen in uniform.

Vice - Admiraal Mathieu Borsboom : In het belang van Nederland

Nederland is als maritieme handelsnatie voor onze welvarendheid voor een belangrijk deel afhankelijk van een stabiele internationale rechtsorde en vrij economisch handels-verkeer. Gezien het belang van de fysieke distributie van goederen, ligt het niet voor de hand dat dit snel zal veranderen. De bulk van de intercontinentale im- en export gaat per schip via nauwe zeestraten en hebben een ‘just in time’ karakter. Iedere onderbreking van de goederenstroom over zee, hoe kort ook, heeft een significant economisch effect. Dat weet iedereen binnen de maritieme wereld.

Nieuwe economische en geopolitieke grootmachten zijn in opkomst. Dit zorgt ook militair voor een hoge mate van onzekerheid. Het internationale systeem heeft bovendien steeds meer een multipolair karakter gekregen. Drugskartels hebben vaak meer financiële middelen tot hun beschikking dan de overheden in de landen waar zij actief zijn. De afwezigheid van een goed functionerende rechtsorde in landen als Somalië heeft bijgedragen aan de opkomst van piraterij.

Veiligheid op zee is dus geen vanzelfsprekendheid meer. Daarom investeren wij als Koninklijke Marine in maritieme taken in het lagere deel van het geweldsspectrum, zonder de kans op een conflict in het hogere geweldsspectrum uit het oog te verliezen. We erkennen daarbij dat maritieme operaties in de 21e eeuw verschuiven van beheersing van grote zeegebieden, naar controle op maritieme knooppunten, scheepvaartroutes, kustwateren en conflicten op de grens van land en water.

Nederland heeft daarmee een marine die klaar is voor haar taken, afgestemd op de huidige vraag. Maar de vraag is of wij de ‘veiligheid op en vanuit zee’ ook in de toekomst kunnen blijven bieden. Door toenemende bezuinigingen is onze operationele slagkracht immers onder druk komen te staan. We kunnen daarom niet meer op alle fronten veiligheid bieden. Zelfs niet met de steun van onze internationale partners. De bodem is bereikt.

Ondanks dat ben ik trots op ‘mijn’ marine. Met relatief weinig middelen leveren wij een hoogwaardig en betaalbaar operationeel product. De Koninklijke Marine kan dan ook zonder schroom worden aangeduid als ‘triple A’. Een marine die op alle fronten Active, Adaptive en Affordable is. U steunt ons door het belang van de marine niet als vanzelfsprekend te beschouwen en ons publiekelijk te ondersteunen. Samen werken we immers in het belang van Nederland en de welvaart voor onze Nederlanders. En dat mag best verteld worden!

Deze colum werd op 18 december jl. gepubliceerd in Maritiem Nederland

Valt Japan China aan voor het te laat is ?

China roert zich in de regio, Japan dreigt daarvan de dupe te worden en de VS zitten er tussenin. 

Het wachten is op een grote klap, schrijft  Jonathan Holslag.

Twee Amerikaanse bommenwerpers dreunden vorige week boven de Oost-Chinese Zee, dwars door de luchtverdedigingszone die China er had afgekondigd. Daarmee leek het strategisch evenwicht in de regio opnieuw hersteld, zoals dat ook in de voorbije jaren gebeurde, telkens als Peking zijn militaire macht zeewaarts uitbreidde. Niets is echter verraderlijker dan die ogenschijnlijke voorspelbaarheid. Het is inderdaad zo dat de Verenigde Staten nog veel speelruimte hebben om het Chinese opstomen in de Pacifische regio te vertragen, maar dat geldt niet voor de buurlanden zoals Japan. In de Pacifische regio is de vraag niet zozeer of China de Verenigde Staten zal uitdagen wanneer eerstgenoemd land sterk genoeg is, maar of Japan de wapens zal opnemen alvorens het daarvoor te zwak wordt.

De rivaliteit in de Stille Oceaan is in wezen een geopolitiek ‘nul-somspel’ tussen Peking en Washington. Al sinds de jaren vijftig probeert Amerika mogelijke uitdagers af te blokken aan de veiligheidsperimeter die zich uitstrekt van Japan tot Australië. Daarvoor onderhoudt het een keten van militaire bases en de machtige Zevende Vloot. China daarentegen wil dat kordon doorbreken. Het is trouwens exact zestig jaar geleden dat Mao Zedong de opdracht gaf om een nieuwe muur op te werpen, op zee deze keer, van plaatstaal, sensoren en kanonnen. Sindsdien heeft China een strak stappenplan om zijn militaire macht verder en verder naar het oosten te projecteren, voorbij Taiwan, voorbij het strategische eiland Guam en uiteindelijk tot aan Hawaii. Het succes van de ene speler is het verlies van de andere.

China mag dan nog niet in staat zijn om de imponerende Zevende Vloot voorbij de eerste eilandengordel uit te dagen, daarbinnen krijgt de maritieme muur van Mao stilaan gestalte. De Chinese werven lanceren nieuwe oorlogsboten in een verpletterend tempo, met de laatste vijf jaar alleen al een vliegdekschip, twee grote amfibische schepen, zes destroyers, zestien fregatten, achttien korvetten en zes onderzeeërs. Die vloot wordt beschermd met uiterst modern luchtdoelgeschut en enkele honderden gespecialiseerde gevechtsvliegtuigen. Tezelfdertijd heeft China zwaar ingezet op asymmetrische oorlogvoering, met zeemijnen, ballistische raketten die Amerikaanse vliegdekschepen kunnen raken, platforms voor elektronische verstoring en de capaciteit om vijandige satellieten te verblinden of uit te schakelen.

De VS hebben daarop gereageerd met hun zogenoemde offshore control. De bedoeling van die strategie is China in geval van een conflict op te sluiten binnen de eerste eilandengordel, de maritieme aanvoerroutes af te snijden en bondgenoten te beschermen. Peking is naarstig op zoek naar opties om zo’n blokkade te doorbreken of te omzeilen, maar de meeste defensieplanners gaan ervan uit dat het daar nog twintig jaar voor nodig heeft; twintig jaar die ook Washington kan gebruiken om zijn positie te verstevigen.

Zoveel tijd heeft Japan echter niet. De spanningen tussen Japan en China worden vaak herleid tot het territoriale conflict over de Oost-Chinese Zee, maar dat is slechts een belangrijk symbolisch pijnpunt. De perceptie bij de Japanse beleidselite is dat – hoewel de VS gewoontegetrouw steun beloven – het lot van Japan ze eigenlijk geen moer kan schelen. Washington zal de archipel opofferen zodra een conflict met China dreigt en zal in afwachting daarvan eisen dat het land zich gedeisd houdt. Daarvan maken de Chinezen gebruik om de Japanse archipelstaat te omzwermen. Hun zeemacht houdt de ene na de andere oefening in de omgeving. De Japanse economie wordt geleidelijk aan leeggezogen. De demografische achteruitgang gaat gestaag voort. China hoeft alleen maar te wachten terwijl de Japanse macht stilaan zo dun wordt als een blaadje rijstpapier, klaar om weggeblazen te worden als dat Peking uitkomt.

Meer nog, die Japanse beleidselite staat ook bijzonder sceptisch tegenover de Abenomics, het soort economische politiek dat inzet op de devaluatie van de munt, de verruiming van de geldhoeveelheid en grootse infrastructuurprojecten. „Het probleem is dat we ons nog meer in de schulden werken terwijl de bevolking afneemt,” vertelde me een medewerker bij de Japanse centrale bank. „De enige manier om dit recht te trekken is de productiviteit te verhogen door innovatie en door meer van buitenlandse welvaart te profiteren. We zijn nu enkel bezig met het verzachten van de symptomen. De rekening voor die opportunistische therapie dreigt ondraaglijk hoog te worden.” Veel beleidsmakers houden rekening met een nieuwe stagnatie zodra de geldverruiming ophoudt, en met meer handelsgeschillen als de Abenomics wordt doorgedrukt. „Eigenlijk verklaren we met ons beleid de oorlog aan al onze economische partners.”

Hier hebben we alle elementen voor een toekomstige confrontatie. De kantelende machtsbalans tussen China en Japan leidt tot onzekerheid. Als het Japanse economische beleid inderdaad faalt, zal het land zich ongetwijfeld moeten schikken naar de toenemende invloed van Peking. Maar juist dat zal het lonend maken voor nationalistische politici om de angst bij de Japanse bevolking te bespelen en de binnenlandse spanningen te projecteren op het conflict met China.

In zo’n kruitvat is het slechts wachten op een nieuw incident om een nieuwe Pacifisch pandemonium te doen uitbreken.

Jonathan Holslag is docent internationale politiek aan de Vrije Universiteit Brussel. Zijn nieuw boek over Europa in de Aziatische eeuw verschijnt in februari.



Dit artikel is verschenen in het NRC Handelsblad van dinsdag 3 december 2013 op pagina 16 & 17

Future Force Conference Professor Julian Lindley French

Amsterdam, Netherlands. 28 November. Future Force 2013 – Joint Operations in the Land Environment. 

These past two days I have had the honour of chairing a superb conference here in Amsterdam on behalf of the Commander, Royal Netherlands Army, Lieutenant-General Mart de Kruijf. Two key messages came out of this conference. First, if we Europeans want to keep Americans engaged in NATO and by extension engaged in Europe’s security, European armed forces will need to achieve a much deeper degree of co-operation and even integration. Second, in talking about the future force Europeans must stop talking so much about the past.

One of the mantra-ed nonsenses that one so often hears bandied around European militaries these days is that the absence of threat means there is nothing to plan for and more importantly nothing to plan together for. Rubbish! It was sobering to hear a Japanese colleague provide an assessment of insecurity in Asia-Pacific. Add that to the collapse of the Middle East state, energy insecurity and a whole host of other frictions the problems is not the lack of things to plan together for…but too many.
And therein rests the problem. European militaries and their political masters spend too much time looking in and down rather than up and out. Europe’s armed forces have become another political pawn in the interminable story of Europe’s flawed integration and thus Europe’s interminable and much of it self-inflicted strategic shrinkage.

That said, whether the European Union existed or not one would still need to see bigger European states co-operating more closely on matters defence and many smaller Europeans integrating their armed forces. Indeed, that is the only way Europeans are going to generate the credible military mass and manoeuvre, capability and capacity to underpin all other forms of power and influence – political, diplomatic and economic.

What struck me at the conference is the extent to which there is no longer a transatlantic divide but rather a trans-Channel divide. The Netherlands is clearly no longer part of the Anglo-American strategic community but rather part of the German-led ‘European’ community. That is both a shame and a contradiction because the one big country that is not thinking defence-strategically is Germany…and for good reason.
The essential take-away from this conference was that European armed forces will need to do more as one, more together and more with others. More as ‘one’ means real ‘jointness’, i.e. all a state’s military forces thinking, experimenting, and acting as a single military organic entity on land, at sea, in the air and within cyber and space. More together means Europeans across the Channel divide generating and deploying force far beyond Europe’s borders. And, as the Dutch contemplate sending a force to Mali at French request (and unacknowledged British support) it will mean acting more with others. That also means acting with other non-traditional allies and partners and critically the civilian agencies vital to mission success.

If we Europeans can together retain focus on the strategic by looking at the world together and having the courage to face up to its many challenges and frictions honestly then there is a chance that the vision implicit in this conference will be realised. If, on the other hand, strategy continues to be polluted by the politics of a Europe that not only sees ‘strategy’ as alien, but also the utility and purpose of armed force then Europeans will remain utterly divided and their collective strategic voice will decline into nothing more than the murmurings of the strategically-deranged.

Europeans are part of world security however much many seem to wish to deny it and it is no good Europeans playing tactical chess whilst the rest of the world plays strategic poker. Surely that was this week’s message from the two B-52s flying over disputed islands in the South China Sea. Of course, a European strategic culture can be fashioned of a sort from the more cuddly parts of international engagement but it would be utterly without balance. Europe’s armed forces must not become lightly-armed fig-leaves for European neo-pacifism. Europe must have teeth and those teeth must be sharp.

We British may not be flavour of the month in Europe (and we really do not care) but it is worth quoting the motto of the Royal Navy which within the next decade will again become Europe’s only truly strategic navy: “Si vis pacem, para bellum” (if you wish for peace, prepare for war). Europeans thankfully are not facing war at home but many around the world are. Europeans must at least be thinking about that.

Faced with an ever-expanding military task-list and yet ever-shrinking military forces and resources for Europeans strategic unity of effort and purpose will be the critical politico-military ‘commodity’. That in turn will demand European politicians and military leaders stop confusing politics with strategy. In other words, the future force must be a real force!

As Plato once said, “Only the dead have seen the end of war”.

Julian Lindley-French

          

' East meets West ' Symposium over opkomst supermacht China

Rotterdam, 14 november 2013 – Nederland loopt een groot risico om economisch en

politiek van het wereldtoneel te worden weggespeeld. Niet in de laatste plaats omdat

China z’n historische plaats als ’s werelds grootste supermacht terug aan het claimen

is. Terwijl wij ons defensieapparaat in de uitverkoop hebben gegooid, zijn de Chinezen

hun gevechtskracht aan het opbouwen en wereldwijd strategische posities aan het

innemen. Deskundigen werpen een ontnuchterend licht op de nieuwe wereldorde

tijdens de door de KIM Alumni Vereniging georganiseerde Johan de Witt-lezing 2013.

“Nederland zal er veel meer rekening mee moeten houden hoe wij ons opstellen ten opzichte

van het buitenland. Onze houding ten opzichte van Oost-Europeanen heeft bijvoorbeeld een

rol gespeeld bij een deal tussen de havens van Rotterdam en Constanta. Maar ook het

leveren van militaire bijdragen speelt een rol bij de gunfactor waar we als Nederland op

kunnen rekenen bij bijvoorbeeld het bekleden van hoge functies bij internationale

organisaties. Als we niet, of steeds minder bijdragen, zullen we ook geen steun krijgen van

andere landen. En als we geen hoge functies in internationale organisaties bekleden, zullen

we internationaal steeds minder invloed krijgen. Dan wordt Nederland weggespeeld.”, aldus

Prof. Dr. Rob de Wijk, directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies, tijdens de

Johan de Witt-lezing 2013. Het reciprociteitsbeginsel bleek een terugkerend thema tijdens de

presentaties in de Van Ghentkazerne in Rotterdam.

China als militaire grootmacht

Rob van Doorn, voorzitter van de KIM Alumni Vereniging, wond er geen doekjes om tijdens

zijn welkomstwoord: “Wij denken hier in Nederland veel te vaak dat wij het centrum van de

wereld zijn. Maar als je moeite neemt om eens keer naar bijvoorbeeld een Chinees te

luisteren – zoals wij vandaag naar de Chinese generaal buiten dienst Ching Tung Man

mogen gaan luisteren – krijg je een heel ander beeld voorgeschoteld.” Nou, dat Ching de

wereld vanuit een heel ander perspectief schetste was wel duidelijk. Hij was kraakhelder in

zijn uiteenzetting over de Chinese kijk op de ontwikkelingen in de wereld, op Europa, en in

het uiteenzetten van de Chinese ambities. De titel van het programma “East meets West

or… East beats West” was niet toevallig gekozen. De generaal maakte indringend duidelijk

dat de oprukkende economische grootmacht China bepaald niet overwegend gecharmeerd

is van de Europese Unie. Met name de wapenboycot vormt een belemmering die China

dwingt om zelf technologie op dit vlak te ontwikkelen. En dat de volksrepubliek zich militair

wil ontwikkelen, wordt gezien als een vanzelfsprekende noodzakelijkheid. Ching: “China

heeft een bevolking van 1,4 miljard mensen. Als het bij ons niet goed gaat met de economie,

dan gaat het wereldwijd niet goed. De statements die ik maak zijn niet bedoeld om onze

spierballen te laten zien. Wij hebben gewoon een veilige omgeving nodig om economisch

verder te kunnen groeien.”

Scepsis over Peaceful Rise

Professor Jonathan Holslag, verbonden aan het Brussels Institute of Contemporary Chinese

Studies (BICCS) van de Universiteit van Brussel, toont zich uitgesproken sceptisch over de

vreedzame opmars van China in de wereld. “De rationale die de Chinese machthebbers

aanvoeren bevat een aantal paradoxen waardoor de officiële strategie van de Peaceful Rise

niet zo geloofwaardig is.” Holslag schetste vier paradoxen: 1) Het ideale wereldbeeld van de

Chinese machthebbers staat op gespannen voet met hun opvatting van de realiteit zoals die

nu is. De leiders vrezen dat de wereld zich tegen China richt. En omdat ‘vliegen alleen om

een ei cirkelen waar barstjes in zitten’ kan het land maar beter beschikken over een sterke

krijgsmacht. 2) In de deals die China sluit wordt altijd gesproken over een win-win-situatie,

maar in de praktijk zit er wel meestal meer winst in voor China dan voor de internationale

partners. 3) Het liberalisme dat wordt beleden (met onder andere als uitgangspunt dat

wereldwijd vrije handel moet kunnen worden gedreven) staat in contrast met een duidelijk

nationalistische strategie. En 4) China lijkt zich door zitting te nemen in allerlei nieuwe

internationale organisaties in te bedden in internationale structuren. Maar tegelijk is er het

Gulliver syndrome: de angst om als reus te worden vastgesnoerd door allerlei kleinere

landen.

Plezierig samengewerkt

Schout-bij-nacht Ben Bekkering, in 2012 bevelhebber van de maritieme NATO en EU

operaties in het kader van piraterijbestrijding in de Golf van Aden, heeft ervaren dat er met

de Chineze marinecollega’s heel goed samen te werken valt. “Ik stond daar als commandant

voortdurend in contact met officiële vertegenwoordigers van wel vijftien nationaliteiten. We

hadden per land te maken met een veelheid aan ministeries en andere instanties. Voor zo’n

beetje alles dat we wilden doen was afstemming nodig en moesten we toestemming zien te

krijgen. De Chinezen waren eerlijk gezegd het makkelijkst benaderbaar en het meest

coöperatief. Wij hebben met hun marine uitstekend samen kunnen werken. Met bijvoorbeeld

de Indiaase marine hebben we nauwelijks samengewerkt. Dat contact liep toch gewoon

lastiger.” Bekkering vertelde ook dat de Chinezen het opmerkelijk vonden dat de richtlijnen

voor het Europese militaire optreden in de Golf blijkbaar door 27 landen werden bepaald. “Zij

konden zich nauwelijks voorstellen dat wij daar onze instructies van kregen. En toch is dat

zo. En in de praktijk werkt het nog ook.” Overigens maakte de schout-bij-nacht hier wel een

kanttekening bij: “Soms was het nodig dat we onder nationale vlag bepaalde dingen deden.

Dan kon er iets niet onder NAVO-vlag, of onder verantwoordelijkheid van de EU.”

Gewoon patrouilleren

Het fenomeen dat in de context van internationale vredesoperaties landen hun marines ook

expliciet hun eigen nationale taken opdragen, kwam Bekkering onder andere tegen in de

Middellandse Zee, als commandant van de NAVO-operatie Active Endeavor. “Als je naar de

wereldkaart kijkt, lijkt het erop dat de meeste grensconflicten tussen landen wel zijn opgelost,

of in kaart zijn gebracht. Wat weinig mensen zich realiseren is dat dat voor heel veel

zeegebieden helemaal nog niet geldt. Er zijn tal van gebieden waarvoor geldt dat er geen

overeenstemming is tussen landen over de Exclusieve Economische Zone. Redelijk dicht bij

huis bevindt zich zo’n omstreden stukje zeegebied zich aan de Noordkant van Israël. En

bijvoorbeeld Turkije erkent geen Exclusieve Economische Zone van Cyprus. Die zien de

wateren rond dat eiland gewoon als onderdeel van de Turkse Economische Zone. Toen wij

daar rond voeren in de Middellandse zee zagen we voortdurend marines van allerlei landen

hun eigen operaties uitvoeren. Een heel bijzondere situatie waarvan wij ons als onderdeel

van een NAVO-vredesmissie ook afvroegen hoe we daar meer om moesten gaan. ‘Gewoon

patrouilleren’, was de opdracht. Dus nou, dat hebben we gedaan.”

Van geopolitiek naar geo-economie

Dat het in de toekomst niet bij ‘gewoon patrouilleren’ zal blijven, lijkt voor de hand te liggen.

De Wijk: “Er is een nieuwe wereldorde aan het ontstaan. Niet-westerse landen die ook

economische groei nastreven houden een pleidooi voor allerlei nieuwe clubs. In de

geopolitiek komt de focus steeds meer te liggen op grondstoffenbelangen. Voor veel

grondstoffen geldt dat diversificatie van verwerving niet mogelijk is. Eenvoudig omdat de

meeste grondstoffen die belangrijk zijn voor de wereldeconomie exclusief gewonnen worden

in bepaalde landen.” Fosfaat bijvoorbeeld, zo vertelde De Wijk, wordt eigenlijk alleen

gevonden in Marokko. En wij zijn als Nederland naar verhouding enorm afhankelijk van dat

fosfaat, dat wij onder andere gebruiken als grondstof voor kunstmestproductie. En zo geldt

ook voor China dat bepaalde belangrijke grondstoffen die het land nodig heeft om z’n

economie te laten groeien afkomstig zijn uit ondermeer landen in Afrika. “Gezien de

oplopende schaarste aan grondstoffen ligt het voor de hand dat landen hun economische

belangen veilig zullen willen stellen. Ook met militaire middelen.” De Chinese reus zal z’n

invloed zeker in toenemende mate laten gelden, voorspellen de analisten. De Wijk: “Te meer

omdat China tot circa 1820 in absolute zin de grootste economie ter wereld was. China is in

de ogen van de Chinezen na een kleine tweehonderd jaar bezig met een economische

wederopstanding. Zij zullen vanuit hun beleving gewoon hun rechtmatige plek in de

wereldeconomie weer willen innemen. Zo werkt dat psychologisch nu eenmaal.”

Wake-up call

Het veiligstellen van grondstoffen die nodig zijn om de economie te laten groeien; het is

gewoon een kwestie van machtspolitiek. “Economische groei is nodig om van instabiliteit af

te komen. Dus moet je toegang hebben tot grondstoffen. Je moet invloed hebben in die

landen waar je van afhankelijk bent. En natuurlijk moet je militaire bases hebben om aan- en

afvoerroutes veilig te stellen.”, verklaart De Wijk de opbouw van de Chinese marinevloot en

haar aanwezigheid op steeds meer plekken op de wereld. “Het is hoog tijd dat we in Europa

wakker worden uit onze strategische winterslaap. De wereld is enorm veranderd. Mensen die

zeggen ‘de markt zal zelf z’n werk wel doen’ die zeggen eigenlijk dat ze geen idee hebben

waar ze mee bezig zijn.”, zo stelt hij. “China is enorm voor internationale samenwerking.”,

verklaart generaal Ching. “Wij investeren in goede communicatie en het bevorderen van

wederzijds begrip. We lenen liever miljarden aan Amerika om daarmee meer begrip te

krijgen voor de Chinese belangen, dan dat we een oorlog aangaan met de Verenigde

Staten.”. Het moge duidelijk zijn, Westerse landen zullen China nog veel meer gaan

tegenkomen. Als handelspartner, of als concurrent. En ook de Chinezen laten zich de kaas

niet van hun brood eten. Holslag: “Er wordt wel gezegd dat Europa is veranderd van een

supermacht in een supermarkt. Maar Nederland lijkt meer op een outletstore voor Chinese

producten. Kijk maar eens naar hoe Nederland plat op z’n buik is gaan liggen voor de import

van Chinese zonnepanelen.” Of zoals Van Doorn tijdens het naparaten over de Johan de

Witt-lezing het zei: “We zijn in Nederland hoofdzakelijk met onszelf bezig. Ten tijde van Colijn

werd er gezegd: ‘Gaat u maar rustig slapen. De regering waakt.’ Levensgevaarlijk. Het is

hoog tijd dat we hier eens keer wakker worden met z’n allen en ons verdiepen in wat andere

mensen in het Oosten eigenlijk drijft.”

Mensenrechten, democratie en het belerende vingertje

En waar de professoren en de generaal het onderling over eens waren, is dat Europa niet al

te serieus genomen hoeft te worden. Want hoe kun je een belerend vingertje opsteken terwijl

je zelf je zaken niet goed op orde hebt? Of zoals een van de toehoorders de organisatie na

afloop toevertrouwde: “Inhoudelijk bleef de Chinese generaal wat op de vlakte, ondanks zijn

openheid over een aantal zaken. Maar hij liet wel heel duidelijk zien hoe de Chinezen

denken en dat ze op zich vreedzaam willen zijn. Als het moet zullen ze echter keihard voor

hun eigen belang opkomen. De vraag van de laatste vragensteller uit de zaal was zeer

kenmerkend voor de houding van de EU ten opzichte van China; die ging over

mensenrechten en democratisering. Dat is precies het normatieve gedrag dat de Chinezen

verafschuwen. En dit soort vragen negeert hij dan ook gewoon. Sinds gisteren begrijp ik dat

dit met name is omdat de EU door hen niet heel serieus wordt genomen, als een soort

onderling kibbelende betweters die hun eigen zaken niet op orde hebben. In dat laatste

hebben ze nog gelijk ook.”

Pressrelease EDTA Federation of European Defence Technology Associations

The Hague (NL), 5 November 2013


Call for improved “branding”, access to funding and an efficient market

Technology is everywhere. For the armed forces the availability of top class technology is often a matter of life and death. Technological knowledge, funding for technology and capability development, efficient procedures and market rules are crucial for engineers and industry to support the armed forces effectively.
From this perspective EDTA compiled comments to the Communication on the European Defence and Security Sector as has been adopted by the European Commission on 24 July 2013.

The members of the EDTA welcome the interest of the Commission for the European Defence Technology Industrial Base (EDTIB), and for the intention to foster and invest in R&T and potentially in capability development.

It is important to improve the “branding” of defence and defence technology. Currently many Europeans and European organisations do not want to be involved in this industry sector. This attitude is hardly comprehensible since many civil applications are based on military technology.

A change in attitude is particularly important for financial institutions, which could help to invest in companies in the sector. An important signal would be given when the European Council would allow the EIB and other EU owned financial institutions to invest in the defence technology sector.

Currently SMEs play only a marginal role in defence technology development. Particularly not in R&T and capability development. Existing national and multinational associations should be utilised to improve involvement of SMEs rather than EEN (the Enterprise Europe Network of the European Commission) as indicated in the Communication.

In addition to offset related support to improve export to markets outside Europe it is necessary to align the national weapons export regulations of the EU member states in relation with the considered export country. Not only in formal rules but also in practical execution of these rules. This is particularly important for landlocked nations who now need a variety of transit licences for their export.

A call to harmonise military requirements as given in the Communication is often a call for severe delay and major inefficiencies in the corresponding programmes. There is also a need to foster cooperation on subsystem and module level. This has proven to be very effective and would enable a wider use throughout the variety of armed forces in Europe.

An improved standardisation mechanism would help for this purpose. Duplication with the long standing and effective NATO STANAG procedure should however be avoided.

More details and references can be found on www.fedta.eu/press



The Federation of European Defence Technology Associations EDTA was established in 1992 and unites 11 associations of engineers and companies in 10 European nations active in Defence and Security Technology development and innovation.





Note for the editor:



For more information please contact Jan Wind at E: jw@fedta.eu or T: +31 6 23502003

Een ergerlijk Nederlands karaktertrekje

Onlangs ben ik begonnen te lezen in een biografie over Generaal Simon Spoor, de in het huidige Nederland nauwelijks bekende Generaal die in Nederlands Indië tevergeefs zijn leven, idealen en geestkracht gegeven heeft voor het Koninkrijk der Nederlanden.

Wat mij vooral treft in deze biografie, is het wanhopige gevecht dat Generaal Spoor heeft moeten leveren niet met de Indonesiërs tijdens hun onafhankelijkheidsoorlog van augustus 1945 tot december 1949, maar het gevecht dat hij heeft moeten leveren met ‘ Haagsche ‘ politici, die uitblonken in kortzichtig, arrogant, irreëel gedrag tegenover de gerechtvaardigde wensen van de ‘ Inlanders’ in hun streven naar een zekere mate van autonomie binnen het Koninkrijk, een volstrekt gebrek aan inzicht in de veranderende internationale machtsverhoudingen na beëindiging van de Tweede Wereldoorlog, het ondanks de wereldwijde trend van ' dekolonisatie ' halsstarrig vasthouden aan koloniale opvattingen en een meer dan betreurenswaardige, zeer weifelachtige houding ten opzichte (van de inzet) van de Nederlandse troepen in Nederlands Indië.

Dat het Koninkrijk der Nederlanden door de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk klein werd gehouden, haar belangen niet werden gerespecteerd, noch in stand werden gehouden, had Nederland volledig aan zich zelf te wijten: jarenlange bezuinigingen op Defensie, hadden van het eens zo krachtige en trotse Koninklijk Nederlands Indische Leger een papieren tijger gemaakt; het Keizerlijke Japanse Leger had in nauwelijks drie maanden korte metten gemaakt met zowel het KNIL als de Koninklijke Marine in de Oost.
Nederland had na de Oorlog geen recht van spreken meer, haar invloed als koloniale mogendheid was tot minder dan nul gedaald. De grote mogendheden bepaalden hoe de toekomst van Nederlands Indië er zou uit zien.
The winner takes it all.

Nadat de Indonesië een ' kwestie ' werd in de Veiligheidsraad nam de internationale politiek ( USA, VK, India - net onafhankelijk - Australië ) het voortouw om tot een oplossing te komen; de rol van Nederland als koloniale mogendheid was uitgespeeld.

Echter, vòòr de 2e Wereldoorlog toen ' dekolonisatie ' nog niet echt actueel was, was Nederland niet bereid haar belangen in overtuigende mate militair te behartigen en te verdedigen.

Zo ook nu.

Ook nu toont Nederland dezelfde houding, aan onze betrouwbaarheid als loyale bondgenoot van de NAVO wordt getwijfeld, de huidige bezuinigingen op het Defensie budget leiden tot bijna het laagste budget van alle NAVO bondgenoten. De summiere aanpassing in het begrotingsakkoord van vrijdagavond 11 oktober jl. mag in dat opzicht geen naam hebben, als percentage van het BNP besteedt Nederland nog nauwelijks 1% aan Defensie, terwijl de NAVO bondgenoten- inclusief Nederland - zich verbonden hebben aan een percentage van 2.
Dat andere NAVO bondgenoten dezelfde trend vertonen, mag geen excuus zijn.

Het investeringsquotum binnen het Defensie budget is gezakt tot een onheilspellend laag niveau van circa 16%, terwijl een minimale investeringsquote van 20% nodig is om een geloofwaardige krijgsmacht in stand te houden.

Maar er is meer : na de eenzijdige terugtrekking uit Uruzgan - om binnenlandse politieke redenen- en de schoffering van de Secretaris Generaal van de NAVO, heeft Nederland haar gezag en haar invloed aan de gesprektafels binnen de internationale fora volledig verspeeld. Nederland telt als 17e economische en 2e rijkste land van de EU niet meer mee. Wij worden beschouwd als een free rider. Wij hebben het respect verloren, dat ligt niet aan de professionaliteit van onze krijgsmacht, die wordt geroemd binnen de NAVO, dat ligt aan onze huidige politici.

Nog verontrustender is dat het in stand houden van een krachtige krijgsmacht bijzonder laag ' scoort ' onder de Nederlandse bevolking, men heeft geen benul van haar belang, een 2e Kamerlid riep onlangs uit maar liefst een bedrag van € 11 miljard te bezuinigen op ' Defensie' terwijl het gehele budget nauwelijks € 7,5 miljard bedraagt, gelijk aan het bedrag dat in 10 dagen tijd aan gezondheidszorg wordt uitgegeven.
Uit een onlangs gehouden enquête onder de krijgsmacht blijkt dat 95 % van de militairen geen vertrouwen meer heeft in het beleid en de beslissingen van ' politiek ' Den Haag, daardoor 65 % geen vertrouwen meer heeft in de Minister van Defensie, en 50% zegt hun werk niet meer veilig te kunnen doen.
In de afgelopen drie jaar hebben reeds 12.000 voornamelijk hoogst gespecialiseerde militairen vrijwillig de krijgsmacht verlaten, ontslagen in het kader van de bezuinigen hoeven niet meer plaats te vinden.

Wanneer gaan de ogen en oren van politici en het Nederlandse volk eindelijk open ?

Na ruim 70 jaar van betrekkelijke vrede in Europa, is Nederland zelfgenoegzaam in zich zelf gekeerd, - het is nog maar 2 jaar geleden dat de toenmalige minister van Financiën de ' knoflooklanden ' strenge begrotingsdiscipline oplegde - in 2013 behoort Nederland zèlf tot het slechts presterende jongetje van de Europese klas. Grote mond, arrogant, verblind door haar eenzijdige fixatie op het financieringstekort. Overige, minstens zo belangrijke zaken worden daar aan opgeofferd, de houding ten aanzien van Defensie is daar slechts een exponent van, het tekent de heersende mentaliteit onder het huidige parlement en Nederlandse bevolking: een volk verdient de politici die het kiest.

Die kortzichtige en zelfgenoegzame houding komt voort uit dat ergerlijke Nederlandse karaktertrekje : wij slaan ons op de borst dat wij een handelsnatie zijn, door de export ons geld moeten verdienen. Wij zijn kooplieden, willen tegen zo laag mogelijke kosten handel drijven, indien mogelijk voor een dubbeltje op de eerste rang zitten, de al eeuwenlange Engelse uitdrukking : A Dutch Treat is er niet voor niets.

Deze eenzijdige fixatie op handel en geld, leidt tot afbraak van de zo noodzakelijke andere aandachtsgebieden die een samenleving maken tot een ontwikkelde en zogenaamde ' beschaafde ' samenleving. Deze beschaafde, ontwikkelde samenleving in stand houden op het welvaartsniveau dat Nederland tot voor kort gekend heeft en nog steeds kent, is slechts mogelijk door op internationaal niveau haar belangen te beschermen en uit te dragen. Een krachtige Defensie is daartoe een noodzaak, onze economische belangen en aanvoerlijnen strekken zich uit over de gehele aardbol. Nederland kan zich er niet van afmaken door slechts ' orders ' te halen uit het buitenland, het zal ze gegund worden, vermits Nederland zijn bereidheid toont om ook in militair opzicht een geloofwaardige bijdrage te leveren aan de internationale rechtsorde. Voor wat, hoort wat. Dat doet Nederland veel te weinig, en wie niet horen wil, moet maar voelen.

Blijkbaar heeft Nederland nog niet genoeg gevoeld.

Enige significante voorbeelden van de afgelopen weken :

* de publicatie van de onlangs uitgebrachte Nota van de minister van Defensie :
‘ In het belang van Nederland’, dat een ambitieniveau uitspreekt dat volstrekt in onbalans is met het

  door het Kabinet, Regering en Parlement ter beschikking gestelde budget;
* een volslagen gebrek aan hoorbaar maatschappelijke protest daarover,

* een uiterst teleurstellende vertoning tijdens de recente Hoorzitting in de Tweede Kamer van afgelopen

  week, waarbij de deskundigen zich uitstekend konden gevoelen in de ' kaasschaaf 'methode, terwijl er

  nauwelijks nog kaas over is.

De voorgangers van de huidige Minister van Defensie hebben al telkenmale gewaarschuwd dat Nederland is ' onderverzekerd ', dat de krijgsmacht ' door het ijs is gezakt ' , dat het Defensie budget verhoogd moet worden, deze laatste uitspraak was overigens van de huidige voorzitter van de 2e Kamer fractie van de VVD.
Hij werd daags na zijn uitspraak door het gehele parlement weggehoond.

Dit ergerlijke Nederlandse karaktertrekje, daar gaat Nederland vroeg of laat aan ten onder.
Een natie kan niet voortbestaan op geld en profijt alleen, zij zal haar verplichtingen en verantwoordelijkheden naar draagkracht in de wereld moeten nemen wil zij een invloedrijke rol blijven innemen in de wereldgemeenschap en daarmede onze economische welvaart voor ons nageslacht kunnen blijven verzekeren.

Ton Welter

Persbericht van Koninklijk Instituut Van Ingenieurs 29 oktober 2013

DEN HAAG – 29 oktober 2013



Technische kennis van levensbelang voor Defensie

Bij defensie is techniek vaak letterlijk van levensbelang. Bijhouden van nieuwe ontwikkelingen, intensieve samenwerking en behoud van kennis en kwaliteit is daarom cruciaal, aldus de Afdeling Defensie en Veiligheid van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs KIVI NIRIA, in reactie op de Defensienota In het belang van Nederland.

De defensienota vraagt om méér defensie-inspanningen, maar de huidige plannen voldoen daar nu niet aan. De minister zou daarom moeten aangeven wat er bovenop de gemaakte keuzes nodig is en een herstelplan moeten maken. Daarbij is een andere visie op het investeringspercentage nodig, want de kostenbalans verandert snel. Vooral door technologische vernieuwingen.

Het criterium ‘kopen van de plank’ heeft gevolgen, want materieel komt niet vanzelf op de plank. Daar is kennis en geld voor nodig en de Nederlandse defensie gerelateerde industrie is niet ingericht op andere financiering dan via de overheid. Daarnaast veroorzaakt dit beleid een verder verlies van technische kennis bij Defensie. Daardoor zal de organisatie niet meer in voldoende mate technische producten kunnen beoordelen en voortgang van projecten kunnen evalueren. Gevolg is een groot risico op mislukte projecten en kostenoverschrijdingen.

Bij investeringen is het van groot economisch en wetenschappelijk belang dat het potentieel aan zeer geavanceerde, Nederlandse, technologie effectief wordt ingezet. Nederland is goed in radarsystemen, besturingselektronica en geavanceerde communicatie, wapen- en trainingssystemen. Die expertise moeten we gezamenlijk in stand houden, bijvoorbeeld om risico’s voor militairen te beperken. Ook kunnen, door deze kennis slim in te zetten, nieuwe exportproducten worden ontwikkeld.

Internationale samenwerking is volgens de nota “een pure noodzaak”. Daarbij zet Defensie echter vooral in op ad-hoc samenwerking bij projecten, terwijl materieelsamenwerking via NAVO en EDA nauwelijks wordt genoemd. Een gemiste kans om de krachten in Europa structureel verder te bundelen.



Meer informatie over het commentaar van de afdeling Defensie en Veiligheid van KIVI NIRIA vindt u op http://www.kiviniria.nl/dv.

Het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs KIVI NIRIA is de beroepsvereniging van ingenieurs. Dit netwerk biedt mogelijkheden om kennis te ontwikkelen en te delen met andere professionals. Het uitdragen van het belang van techniek in de samenleving is ook een van de speerpunten van KIVI NIRIA.

Noot voor de redactie: Voor meer informatie kunt u terecht bij: Jan Wind via dv@kiviniria.nl of tel. T: 071-711 3973 of M: 06-2350 2003.

Keeping up appearances in Mali

Kabinet wil internationaal krediet verdienen met een failliete militaire boedel

Daar gaan we weer, naar Mali dit keer. Om aan te tonen dat de Nederlandse krijgsmacht nog steeds op het hoogste geweldsniveau kan opereren, worden dit keer militairen van het Korps Commando Troepen (KCT) uitgezonden. Fitte kerels, die niet veel nodig hebben, die niet zo gauw piepen als er iemand sneuvelt, er te weinig te eten of munitie is, daar zijn ze immers voor getraind, die graag een zware missie klaren.

Een beter rookgordijn om de effecten van de bezuinigingen op Defensie te maskeren is er nauwelijks. Commando's staan bekend om hun can do mentaliteit. Maar nu wordt iets dat hen siert, misbruikt voor politieke doeleinden. Op het schaakbord van de internationale betrekkingen zijn ook commando's maar pionnen, die recht moeten breien wat opeenvolgende kabinetten aan geloofwaardigheid binnen de NAVO en de EU hebben kapot gemaakt.

Dat onze krijgsmacht inmiddels tot de kleinste en minst gefinancierde in de ' beschaafde ' wereld behoort, weten onze bondgenoten maar al te goed. En dat Nederland graag voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten als het om internationale medezeggenschap gaat, eveneens.
Vanaf de Val van de Muur stond Nederland vooraan om het ' vredesdividend ' te incasseren en in te zetten voor sociale vernieuwing. Nota bene, terwijl ons land binnen het bondgenootschap nu niet bepaald vooraan heeft gestaan om dat vredesdividend mogelijk te maken. Maar er stond iets tegenover: onze krijgsmacht werd hervormd tot een professionelere, inzetbare organisatie, die na de harde les van Srebrenica, zijn sporen zou verdienen in tal van buitenlandse missies.

Inmiddels kan onze krijgsmacht als geheel niet zo veel sporen meer verdienen. Sinds 2000 is het mes zo diep in de capaciteiten van de krijgsmacht gezet, met als absoluut dieptepunt de huidige bezuinigingsronde, dat de basiscapaciteiten beneden alle peil zijn en nichecapaciteiten zoals het Korps Commando Troepen, de enige zijn waarmee Nederland nog een beetje goede sier kan maken.
De commandant van het KCT staat ongetwijfeld te juichen dat 'zijn' Korps mag laten zien wat het waard is. Maar hij zal zich ook zorgen maken. Het KCT betrok zijn operators uit reguliere gevechtseenheden van de Koninklijke Landmacht.
Nu er van de reguliere gevechtseenheden van de KL niet meer over is dan zeven bataljons - welgeteld zijn dat ongeveer 5.000 militairen- is de spoeling waaruit geworven kan worden wel heel erg dun.

Noodgedwongen mogen burgers nu weer een gooi doen naar de Groene Baret, met nog hogere uitvalpercentages en veel hogere selectie- en opleidingskosten als gevolg. En die zullen – uiteraard – weer budget neutraal moeten worden opgelost, zodat ditmaal het KCT zich van binnenuit mag opvreten. De bezuinigingsorgie houdt pas op, als ook het vaandel van het KCT in het Infanteriemuseum in de Harskamp kan worden bijgezet.

Hoe dit alles ' In het Belang van Nederland ' is, moeten de minister en het kabinet mij nog maar eens uitleggen. Blijkbaar moet alles wijken voor de hogere boekhoudkunde van het CBP, het kabinet en de heer Rehn. Helaas voor de tienduizenden militairen die de afgelopen jaren hun leven waagden en werden beloond met hun congé, bevatten de modellen van deze bonentellers geen enkele variabele genaamd ' fysieke veiligheid ' , laat staan ' internationaal aanzien.'

Hoe een handelsnatie zijn krijgsmacht tot de laatste druppel uitknijpt om de schijn hoog te houden. Rutte, Samson en Dijsselbloem als Miss Bucket, uit Keeping up appearances, de Commandant der Strijdkrachten als haar weinig benijdenswaardige echtgenoot Richard en onze armetierige krijgsmacht als de familieleden uit de achterbuurt, die angstvallig aan het zicht onttrokken wordt door het raffinement van the lady of the house.

De lijfspreuk van het KCT luidt: Nunc uat nunquam (Nu of Nooit). Nu is het moment om het kabinet, het parlement en de bevolking te tonen, hoe uitgehold de krijgsmacht achter de politieke façade is. Dat is minstens zo moedig, als hetgeen kapitein Kroon (MWO) in Afghanistan heeft verricht. Alleen wordt dergelijke moed niet beloond met een Militaire Willemsorde, hooguit met een gedwongen ontslag of functioneren onder een politiek vergrootglas. Maar alles beter, dan de algehele teloorgang van onze krijgsmacht en uiteindelijk dus ook het Korps Commando Troepen.



drs. P.P. De Waal

Nederland houdt een krijgsmacht over voor Madurodam (NRC 23 september 2013)

Minister van Defensie mevrouw Hennis-Plasschaert zou met een toekomstvisie voor Defensie komen; zij kreeg van dit kabinet daar de ruimte niet voor. Dit kabinet is slechts gefixeerd op de 3% norm.

Haar ‘visie’ werd een ‘nota’, ingekaderd door spreadsheets opgelegd door de Minister van Financiën en onder curatele van de Algemene Rekenkamer.

Dit kabinet weigert in te zien dat externe veiligheid een conditio sine qua non is voor onze economie. Wie zijn eigen territorium en economische infrastructuur niet kan beveiligen, wordt vroeg of laat doelwit voor externe partijen die ons land niet goed gezind zijn. Wie daarvoor rekent op hulp van bondgenoten, die – in tegenstelling tot ons land – meer naar vermogen bijdragen aan de capaciteiten van de NAVO - misrekent zich. In allianties is er geen respect voor landen die de vruchten van een bondgenootschap willen plukken maar niet de lasten willen dragen.

Als de plannen van het vorige en het huidige kabinet voltooid zijn, heeft Nederland een krijgsmacht van Madurodam-achtige proporties, niet in staat ons land tegen een beetje serieuze bedreiging te beschermen. Een wezenlijke bijdrage aan de NAVO is al helemaal uit den boze.
In de nota wordt geconstateerd dat de veiligheidsomgeving uiterst onzeker is en dat ons land daarom een veelzijdige en capabele krijgsmacht nodig heeft. Je kunt maar beter op alles voorbereid zijn. 

Dit kabinet doet echter anders.
Het kabinet rekent erop, dat crisishaarden aan de grenzen van de Europese Unie en de NAVO geen effect zullen hebben op onze veiligheid en dat – als de vlam in de pan slaat – ons land dan een beroep kan doen op de NAVO partners. Het onderliggende beginsel van de alliantie is echter gebaseerd op burden sharing: ieder doet zijn deel op basis van 2% van zijn Bruto Nationaal Produkt.

' Waar zijn de bedreigingen voor ons land? ' wordt al te vaak gehoord in ons land. Hoe kortzichtig.
Ten eerste getuigt de nadruk op ' ons land ' van weinig realiteitszin. Onze veiligheid is zo verweven met die van onze Europese bondgenoten, dat het niet de bedreiging betreft van 'ons land’ maar van het gehele NAVO gebied binnen Europa.
In de tweede plaats kunnen bedreigingen zich out of the blue manifesteren, vooral als ze onder de radar van de inlichtingendiensten tot ontwikkeling komen en miskend worden door politieke en ambtelijke leiders. 11 September 2001 was wat dat betreft een eye opener. Aan de randen van Europa sluimeren zoveel conflicten met potentieel grote gevolgen, dat het verder ontmantelen van onze krijgsmacht van ronduit onverantwoordelijk gedrag getuigt.

Inderdaad, ontmantelen. Onze krijgsmacht heeft geen betekenis meer. Wie ziet wat Nederland nog in het veld, op zee en in de lucht kan brengen zal beseffen dat Nederland niet eens in staat is om een operatie zoals in Uruzgan langdurig uit te voeren. Dat was in absolute termen niet eens zo'n grote operatie. Zelfs die operatie van 1400 militairen, gedurende vier jaar, heeft Defensie financieel eigenlijk de das omgedaan.

Moet Nederland als lakei van Amerika overal ter wereld branden blussen en bommen gooien? Nee.
Amerika heeft geleerd van haar expedities in Irak, Afghanistan en het Europese avontuur in Libië: miljarden verslindende operaties die niet het beoogde strategische doel hebben gerealiseerd. Vandaar de terughoudendheid van Amerika in Syrië en de opluchting over het plan van Rusland. Daarmee is niet gezegd, dat Nederland in het kielzog van sommige Navo bondgenoten mee moet doen met het verder aftakelen van het Europese militaire handelingsvermogen.

Europa moet een financiële, existentiële crisis oplossen, terecht wordt daar prioriteit aan gegeven. 

Dat houdt niet in, dat het ene financiële gat gevuld kan worden door op de externe veiligheid een ander gapend gat te laten ontstaan.

Kabinet ken uw geschiedenis! Het herbouwen van een krijgsmacht is vele malen duurder dan de afbraak ervan oplevert. Dat heeft 1940 bewezen.
Echter, een krijgsmacht met overtuigend afschrikkingseffect en aantoonbare inzetbaarheid hebben Nederland en Europa al lang niet meer. Boven Libië kon Europa niet zijn eigen broek ophouden en moest bij Amerika aankloppen.
De Franse interventie in Mali toont wederom aan, hoe dun gezaaid de Europese capaciteiten zijn om snel en effectief op te treden. Nederland bewijst zichzelf, Europa en de NAVO geen dienst, door nog eens het mes in de krijgsmacht te zetten.

De minister stelde in de Volkskrant van afgelopen woensdag; 'We staan nu op wel heel dun ijs’.
Nee, 'we' zijn er onder het vorige kabinet al doorheen gezakt; de huidige plannen zorgen er voor dat de drenkeling de weg naar het wak niet meer terug zal vinden.
De vraag die door ons hoofd spookt: kan het anders? Jazeker. Ook de krijgsmacht kan hervormd worden, zodanig dat de problematiek van te hoge personeelslasten, te hoge kosten voor materiële exploitatie, waardevermindering van het vastgoed, structureel worden opgelost. Dat vereist visie en daadkracht. Dit kabinet is niet van de visies, al helemaal niet van analyse en beleid. Er is maar één instrument: bezuinigen, afstoten, ontslaan en opheffen.

Dat kunnen alle politieke partijen zich aanrekenen. Het niveau van de politici in het algemeen getuigt van weinig kennis op het terrein van Defensie en gebrek aan ruggegraat : An army of lions led by donkeys.

Peter Paul de Waal, bestuurskundige
Ko Kroesen, oud Luchtmachtofficier
Ton Welter, oud marineofficier