Ondernemerschap, Innovatie en Kapitaal

Ooit was er een tijd dat de banken de economie voorzagen van smeerolie. Bedrijfsfinancieringen werden verstrekt om groei te verwezenlijken voor ondernemingen, klein en groot.  Zonder smeerolie kunnen de raderen van de economie niet draaien, bij gebrek daaraan stokt de machine en komt uiteindelijk tot stilstand. Grote ondernemingen hebben veelal een buffer kunnen opbouwen in goede tijden, in slechte tijden gebruiken zij die buffer om voort te gaan. MKB bedrijven, vooral jonge innovatieve ondernemingen, hebben die buffer niet, zij staan immers aan het begin van hun life cycle.  Banken, en zgn Business Angels en Private Investors,  voorzagen hun in goede tijden van bedrijskredieten om hun nieuwe, veelal innovatie producten, te ontwikkelen en marketable te maken.

Ondernemerschap vergt durf, creativiteit, optimisme, doorzettingsvermogen en vooral geloof in eigen kunnen. Maar ook : investeringskapitaal voor groei, alvorens de onderneming op ‘eigen benen’ kan staan.

Ondernemerschap en Kapitaal zijn de motor van de economie en zijn daarmede de creator van werkgelegenheid en welvaart.

Met ondernemerschap alleen, redden wij het niet.

Die werkgelegenheid en daarmede onze welvaart is in gevaar. Kapitaal wordt niet of bij hoge uitzondering verstrekt, in de meeste gevallen slechts aan ondernemingen ‘ die hun trackrecord’ al enige jaren hebben opgebouwd. Banken en Private Investors zijn niet bereid om met name aan jonge ondernemingen kapitaal te verstrekken. Tenzij door vrienden, familieleden, het nemen van hypotheek op het eigen huis , kapitaal wordt verstrekt, wordt een start-up al snel geforceerd te stoppen of faillissement aan te vragen, innovatieve ideen en producten sterven daardoor in schoonheid. Een schande, innovatie is juist het medicijn om onze economie weer gezond te maken.

Onze Minister van EZ heeft een budget van € 1 miljard ter beschikking gesteld als garantie ter dekking van door banken en private investors te verstrekken bedrijfskredieten aan het MKB. Echter, financiele instellingen zijn niet bereid, noch geinteresseerd, hiervan gebruik te maken. Enerzijds omdat de verlangde kredieten in de meeste gevallen investeringen betreffen onder de grens van € 500.000.-  ‘ te weinig om aan te verdienen’, anderzijds heeft men geen zin in al die administratieve rompslomp die gepaard gaat met een door de Staat verleende garantieregeling.

En daarmede is het cynisme, het egoisme, het onverantwoordelijke gedrag van deze instellingen, wederom bloot gelegd. Sinds de banken een jaar of 10 geleden winstmaximalisatie en shareholders value tot hun enige gelukzalig makende doelstelling hebben verheven, hebben zij hun maatschappelijk verantwoordelijkheid verzaakt.  Het verstrekken van bedrijfskapitaal om groei te financieren was een van de belangrijkste functies van een financiele instelling. Met name voor nieuwe MKB bedrijven die aan het begin staan van hun ontwikkeling.

 De doelstelling van een onderneming is echter niet winstmaximalisatie, doch het realiseren van continuiteit van de onderneming. Daartoe zal verantwoord en kostenbewust geinvesteerd moeten worden in de onderneming: dwz: in kennis, productinnovatie, opleiding, motivatie en begeleiding van het personeel, marketing en verkoop . ‘ Winst  maken’ is een belangrijke doelstelling, doch de realisatie daarvan komt voort uit de combinatie van deze factoren. Niet door succesvolle verkoop van een mooi product alleen!

Dit zo genaamde ‘ Rijnlandse Model,’ waardoor Europa in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw grote economische voorspoed heeft gekend, hebben de financiele Instituten  en grote ondernemingen ingeruild voor het ‘ Anglo Saksiche model ‘ waar de tucht van de markt regeert en de koerswaarde van de aandelen alles bepalend is.

Dit streven naar winstmaximalisatie heeft geleid tot de diepe financiele, economische en vertrouwenscrisis waar Amerika en Europa nu in verzeild zijn geraakt.  Naar mijn mening heeft het kapitalisme in deze vorm zich zelf vernietigd en krijgt Karl Marx na ruim 150 jaar toch gelijk. De wereldeconomie  heeft een nieuwe ‘ Bretton Woods ’ nodig, waarin niet alleen de overwinnaars van de 2e Wereldoorlog het voor het zeggen hebben.

De ‘Chick-a-Dee’® , een Nederlands design product, is ’s werelds meest innovatieve design rookmelder waarvan op dit moment reeds 35.000 eenheden zijn verkocht in Europa. Inmiddels ook gecertificeerd voor Amerika, Canada en Australië staat zij op de vooravond van een wereldwijde doorbraak. Financiering hiervan wordt door financiele instellingen vooralsnog geweigerd. Risico mijdend gedrag, naast de andere factoren hier eerder genoemd, ligt hier aan ten grondslag.

Vele andere innovatieve projecten krijgen in het Nederland van vandaag door deze houding geen kans om tot bloei te komen: volgens onderzoeken van de OESO en de EU loopt Nederland op het terrein van innovatie ver achter op haar concurenten, hetgeen fnuikend is voor de samenstelling van ons toekomstig ‘ export pakket ‘.  Nederland dreigt af te zakken tot een renteniersnatie.

De financiele instellingen in Nederland spelen met vuur. Tachtig procent van het bedrijfsleven in Nederland wordt gevormd door MKB bedrijven die de groei van onze werkgelegenheid mogelijk maken. Juist deze bedrijven gaan in toenemende mate failliet. Wij hoeven de kranten van de afgelopen week hier slechts op na te slaan.

Onze welvaart staat op spel. Een mentaliteitsomslag dient heel snel plaats te vinden.  Desnoods door wetgeving.

Maar het moet vooral ook van ons ondernemers, komen door inventief en creatief  nieuwe mogelijkheden te creëren tot het verwerven van investeringskapitaal. 

‘Ondernemers in Nederland, verenigt u om deze mentaliteitsomslag te realiseren.’

Come Fly with me.